ในปัจจุบัน ผู้ที่อาศัยอยู่ในคอนโดหันมาปลูกต้นไม้กันมากขึ้น ไม่ว่าจะเพื่อความสวยงามหรือเป็นเครื่องฟอกอากาศธรรมชาติไว้จัดการกับฝุ่น PM 2.5 แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าทุกคนจะปลูกต้นไม้รอด เพราะมีปัจจัยมาจากสิ่งที่เราไม่สามารถควบคุมได้ เช่น แสง ความชื้น เป็นต้น
นี่พี่หมียังไม่พูดถึงความผิดพลาดของเราเอง เช่น ลืมรดน้ำต้นไม้และละเลยการใส่ปุ๋ยธาตุอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโต พี่หมีเรียกคนเหล่านี้ว่า “คนมือร้อน” ซึ่งเป็นคำตรงกันข้ามกับ “คนมือเย็น” อันหมายถึงคนที่ปลูกอะไรก็งาม
ถ้าคุณจัดอยู่ในหมวดคนมือร้อนก็อย่าเพิ่งน้อยใจไป เพราะมาถึงทุกวันนี้พี่หมีเชื่อจริง ๆ ว่าไม่มีอะไรที่เทคโนโลยีช่วยคุณไม่ได้ ไม่มากก็น้อยก็ยังดี
เทคโนโลยีช่วยชีวิต (ต้นไม้)
ภาพ: Aliexpress
ในช่วง 2-3 ปีมานี้เราจึงเห็นผลิตภัณฑ์ “เครื่องปลูกต้นไม้อัจฉริยะ” หลากหลายแบรนด์ที่เคลมว่าจะช่วยเพิ่มอัตราการรอดของต้นไม้ของเราได้ไม่ว่าคนปลูกจะมือร้อนหรือขี้ลืมแค่ไหนก็ตาม โดยสินค้าทั้งหมดอิงอยู่กับหลักการปลูกพืช 101 นั่นคือให้ความสำคัญกับน้ำและแสงเป็นสำคัญ
สินค้าหลายรุ่นมีไฟติดมาด้วย ไฟนี้ทำหน้าที่เป็นดั่งแสงอาทิตย์เทียม เราจึงไม่ต้องกังวลว่าพืชจะไม่ได้รับแสงเพื่อสังเคราะห์อาหาร และมีแทงค์สำหรับเก็บน้ำหรือมีเทคโนโลยีการจัดการน้ำให้อยู่ได้นานจากการรดเพียงหนึ่งครั้ง
ในขณะที่บางแบรนด์ก็ออกแบบสินค้าให้รองรับการปลูกแบบไฮโดรโปนิกส์
ภาพ: Lua — Mu Design
นอกเหนือจากฟังก์ชันพื้นฐานที่จะช่วยให้ต้นไม้ของคุณมีชีวิตรอดต่อไปแล้ว หลาย ๆ แบรนด์ก็คำนึงถึงการออกแบบสินค้าให้มีความสวยงามสะดุดตาในฐานะของแต่งบ้าน และเพิ่มลูกเล่นน่ารัก ๆ ที่ทำให้เรายอมควักกระเป๋าจ่าย
ตัวอย่างเด่น ๆ ที่พี่หมีนึกออกน่าจะเป็นกระถางต้นไม้ Lua ที่สามารถเชื่อมต่อเข้ากับแอปในโทรศัพท์ได้เพื่อรายงานสถานะของต้นไม้แบบเรลไทม์
ที่สำคัญคือกระถางสามารถแสดงอารมณ์ของต้นไม้ได้ 6 แบบ หนึ่งในนั้นคือ “หน้ากระหายน้ำ” หมายถึงว่าคุณต้องรีบไปรดน้ำแล้วนั่นเอง เพียงแค่คุณทำตามคำสั่งหรือคำแนะนำเหล่านี้คำสาปคนมือร้อนก็ทำอะไรการปลูกต้นไม้ไม่ได้
เลือกให้ถูก ปลูกต้นไม้ที่ตรงใจ
ผลิตภัณฑ์ที่ออกแบบมาเพื่อรองรับการใช้งานในครัว
ภาพ: Aliexpress
ความอัจฉริยะของเครื่องปลูกแบบต่าง ๆ หมายถึงเทคโนโลยีที่ช่วยแบ่งเบาภาระหรืออำนวยความสะดวกเกี่ยวกับการปลูกให้กับเรา แต่เครื่องปลูกต้นไม้อัจฉริยะก็ออกแบบมาเพื่อรองรับการใช้งานที่แตกต่างกัน
เครื่องปลูกต้นไม้อัจฉริยะที่ถูกออกแบบมาให้ใช้ภายในบ้านสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทการใช้งาน ได้แก่
- ใช้ปลูกไม้ดอกไม้ประดับ จะมีลักษณะเป็นกึ่งของแต่งบ้าน มีดีไซน์ที่โดดเด่น และมีฟังก์ชันที่คูล ๆ เพิ่มมาให้เล่นกันเหมือนกลับกระถางต้นไม้ Lua ที่พี่หมีพูดไปข้างบน
- ใช้เพื่อปลูกผักสวนครัว มีลักษณะการทำงานเหมือนกับผลิตภัณฑ์ในข้อแรก แต่จะแตกต่างตรงที่มีการออกแบบที่เรียบง่ายกว่าอย่างเห็นได้ชัดเพราะเน้นการใช้งานในครัว สิ่งที่ทดแทนเข้ามาคือขนาดที่ใหญ่เพื่อให้สามารถใช้งานได้จริง
เกษตรกรยุค ‘Smart Farming’
ภาพ: Smartcity
เราสามารถพูดได้ว่าเครื่องปลูกต้นไม้อัจฉริยะเป็นส่วนหนึ่งของระบบ Smart Farming หรือการประยุกต์เทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้พัฒนาทางการเกษตรให้มีประสิทธิภาพสูงสุด เช่น การบริหารทรัพยากร และการพัฒนาสายพันธุ์เป็นต้น
อีกหนึ่งรูปแบบของ Smart Farming ที่กำลังได้รับความสนใจจากเกษตรกรทั่วโลกอยู่ในขณะนี้คือเครื่องมืออัตโนมัติจะช่วยให้เราสามารถดูแลระบบปลูกได้อย่างทั่วถึงและแม่นยำ
สามารถจัดการปุ๋ยและธาตุอาหารอย่างเป็นระบบตลอดเวลา 24 ชั่วโมง โดยผู้ปลูกมีหน้าที่เพียงเฝ้าสังเกตการณ์และตั้งค่าอุปกรณ์ให้ตรงกับความต้องการของต้นไม้เท่านั้น
เทคโนโลยีอัตโนมัติสามารถช่วยนักปลูกประหยัดเงินหรือรายจ่ายที่ไม่จำเป็นเพราะเมื่อเราสามารถควบคุมการจัดการปุ๋ยและน้ำได้อย่างแม่นยำ เราจะสามารถกำจัดข้อผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นได้ในมนุษย์และลดปัญหาสิ้นเปลืองปุ๋ยและธาตุอาหารที่มีราคาแพง
สิ่งเหล่านี้อาจจะดูไม่สำคัญในสายตานักปลูกที่เลี้ยงต้นไม้เป็นงานอดิเรก แต่ถ้าเรามองในสายตาเกษตรกรที่ยึดการปลูกพืชเป็นอาชีพ การสิ้นเปลืองทรัพยากรต่าง ๆ โดยใช่เหตุคือการรั่วไหลของเงินทั้งสิ้น ถ้าหากเราสามารถบริหารรายจ่ายที่ไม่จำเป็นได้ก็นับว่าเป็นการประหยัดต้นทุนที่ดี
จัดการปุ๋ยแบบง่าย ๆ
ค่าวัดต่าง ๆ ที่สำคัญและเกี่ยวกับธาตุอาหาร ได้แก่ ค่าการนำไฟฟ้าหรือ EC ค่ากรดด่างหรือ pH และอุณหภูมิ จะได้รับการควบคุมโดยอัตโนมัติ
การควบคุมค่า EC จะทำให้พืชได้รับธาตุอาหารที่จำเป็นตลอดเวลา ในขณะที่การดูแลให้ค่า pH อยู่ในระดับที่เหมาะสมทำให้เราอุ่นใจได้ว่าพืชสามารถดูดซึมธาตุอาหารไปใช้ได้ตลอดเวลา
นอกจากนี้การใช้ระบบอัตโนมัติยังทำให้ปุ๋ยมีความสดใหม่มากกว่าการใช้มือตวงวัดทีละมาก ๆ ซึ่งมีโอกาสทำให้ธาตุอาหารบางชนิดที่ไม่ได้รับการดูดซึมไปใช้ตกตะกอน
ถ้าอุณหภูมิได้รับการควบคุมให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสมกับพืชที่เราปลูก อัตราการเติบโตจะสม่ำเสมอและหมดปัญหาที่อาจเกิดจากอุณหภูมิที่เย็นหรือร้อนจัดจนเกินไป เช่น โรคของราก เป็นต้น
การควบคุมสิ่งแวดล้อมการปลูก
- ความชื้น: ความชื้นในบริเวณปลูกเป็นปัจจัยสำคัญในการดูดซึมธาตุอาหารและน้ำของพืชซึ่งส่งผลต่อการเติบโตโดยตรง
- อุณหภูมิ: เป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ส่งผลต่อการดูดซึมธาตุอาหารและน้ำของพืช ถ้าอุณภูมิในบริเวณที่ปลูกต่ำเกินไปพืชก็จะมีอัตราการเติบโตช้า แต่อุณหภูมิที่สูงเกินไปจะทำให้พืชเกิดอาการเครียดได้ ดังนั้นการควบคุมให้อุณหภูมิอยู่ในระดับที่เหมาะสมกับชนิดของพืชจะช่วยให้อัตราการเติบโตเป็นไปได้เต็มที่
- คาร์บอนไดออกไซด์ (CO2): เป็นองค์ประกอบสำคัญของกระบวนการสังเคราะห์แสงและเป็นแหล่งคาร์บอนหลักของพืชอีกด้วย โดยต้นไม้จะดูดซึมคาร์บอนไดออกไซด์ที่บริเวณปากใบ การเพิ่มระดับของคาร์บอนไดออกไซด์ในชั้นบรรยากาศสามารถช่วยให้พืชบางชนิดมีอัตราการโตที่รวดเร็วขึ้น
- ชลประทาน (น้ำ): การควบคุมระบบน้ำแบบอัตโนมัติสามารถทำได้โดยจะมีปัจจัยแปรผันตามเวลา (โดยเฉพาะในกรณีที่ใช้ไฟ) หรือความเข้มข้นของแสง (ในกรณีที่ใช้แสงธรรมชาติ)
เครื่องมืออัตโนมัติ
ภาพ: Cropking
เครื่องมือหรืออุปกรณ์ควบคุมธาตุอาหารแบบอัตโนมัติประกอบไปด้วย คอนโทรลเลอร์ซึ่งจะช่วยมอนิเตอร์ค่าการนำไฟฟ้า (EC) และค่ากรดด่าง (pH) – ในบางรุ่นก็มีความสามารถในการบอกอุณหภูมิ – และหัวจ่าย (Doser) ซึ่งรับสัญญาณจากคอนโทรลเลอร์เพื่อจ่ายปุ๋ยและปรับค่า pH ตามที่มีการตั้งไว้
โดยทั่วไปแล้วหัวจ่ายหรือโดสเซอร์จะมีปั้มอย่างน้อย 3 ตัว (ส่วน A ส่วน B และตัวปรับ pH) เนื่องจากปุ๋ยทั่วไปจะเป็นปุ๋ย 2 ส่วน อุปกรณ์บางรุ่นสามารถมีปั้มสำหรับสารอาหารอื่น ๆ ในอัตราส่วนต่าง ๆ เพิ่มเติมเพื่อผสมกันให้เหมาะสมกับในแต่ละช่วงการเติบโตของพืช
นอกจากนี้ยังมีอุปกรณ์ที่ใช้ปรับอุณหภูมิธาตุอาหารเพื่อให้มีความเหมาะสมต่อการนำไปใช้และมีอุปกรณ์ที่ใช้เก็บข้อมูลค่า EC อุณหภูมิ และระดับ pH เป็น backup นอกเหนือจากอุปกรณ์คอนโทรลเลอร์ในกรณีที่อาจเกิดข้อผิดพลาดในอนาคต
ในบางกรณีการใช้ระบบควบคุมปัจจัยทั้งหมดแบบอัตโนมัติอาจจะมีค่าใช้จ่ายที่สูงและมีความสลับซับซ้อนมาก เพราะฉะนั้นการเริ่มต้นด้วยการควบคุมเฉพาะค่า EC pH และอุณหภูมินั้นนับว่าเป็นสิ่งที่เอื้อมถึงทั้งในแง่ของทุนทรัพย์และการทำความเข้าใจระบบเบื้องต้น
เราจะเห็นได้ว่าเพียงแค่เทคโนโลยีการจ่ายปุ๋ยแบบอัตโนมัติ 1 เทคโนโลยียังสามารถช่วยพัฒนาผลผลิตและประหยัดเงินในกระเป๋าเกษตรกรได้อย่างมากมายมหาศาล การนำเทคโนโลยีอื่น ๆ มาใช้ในด้านต่าง ๆ จะสามารถส่งประสิทธิภาพในการผลิตให้ถึงจุดสูงสุดได้
แม้จะไม่ใช่เรื่องที่น่าแปลกใจอีกต่อไปพี่เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทในมิติต่าง ๆ ของชีวิตมนุษย์ไม่ว่าจะเป็นเรื่องเล็ก ๆ ตลอดจนการเกษตรเพื่ออาชีพ แต่สิ่งที่น่าสนใจอยู่ตรงที่บทบาทที่มีมากขึ้นของเทคโนโลยีจะสามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงอะไรที่น่าตื่นตาตื่นใจได้อีก …แล้วพี่หมีจะมาอัพเดทให้ฟังนะครับ
เรื่องง่าย ๆ ที่นักปลูกต้องจำให้แม่น
- โรคในต้นกัญชาที่พบได้บ่อยจากศัตรูพืช แมลง ไวรัส และวิธีรักษาเบื้องต้น (ตอนที่ 1)
- ค่า pH กรด-เบส ส่งผลต่อการดูดซึมอาหารของพืชยังไง – วิธีปรับค่า วัดค่า pH
- ทำความเข้าใจเรื่องค่าการนำไฟฟ้า (EC) + ค่าที่เหมาะกับการปลูกกัญชา
ขอบคุณข้อมูลจาก GrowBook – Bluelab®
ภาพหน้าปกดัดแปลงจาก: Amazon, Lua, Yanko Design, Smartgardenguide.com
หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ของเราสามารถคอมเม้นต์ข้างล่างหรือทักไปที่ Facebook ของเราได้เลย